Όλες οι σύγχρονες μελέτες έχουν αποδείξει ότι υπό φυσιολογικές συνθήκες ο ανθρώπινος οργανισμός ελέγχει και ρυθμίζει αυτόματα τις απαραίτητες ποσότητες διαφόρων θρεπτικών συστατικών που εφοδιάζουν το σώμα του (υδατάνθρακες, λίπη, πρωτεΐνες, βιταμίνες κλπ) και πως αναζητά τροφή κάθε φορά που οι τιμές αυτών συστατικών πέφτουν κάτω από συγκεκριμένα επίπεδα. Τότε ο οργανισμός μπαίνει σε μια συγκεκριμένη διαδικασία ώστε να επαναφέρει την ισορροπία και την ομοιοστασία όλων των θρεπτικών συστατικών που εξαντλήθηκαν. Η βιολογική πείνα είναι ένας μηχανισμός ο οποίος ξυπνά την επιθυμία να αναζητήσουμε τροφή και πιο συγκεκριμένα θρεπτικά συστατικά και ενέργεια.
Σε αντίθεση με άλλους οργανισμούς, ο άνθρωπος δεν κινητοποιείται μόνο από τον βιολογικό μηχανισμό της πείνας για να αναζητήσει τροφή αλλά και από άλλους λόγους. Οι λόγοι αυτοί εντοπίζονται από την απλή απόλαυση της γεύσης μέχρι την ικανοποίηση βαθύτερων ψυχικών αναγκών.
Το φαινόμενο κατά το οποίο ένας άνθρωπος στρέφεται στην κατανάλωση τροφής, χωρίς να πεινάει βιολογικά, αλλά για να ικανοποιήσει συναισθηματικές ανάγκες και να αντιμετωπίσει άλλες ψυχικές καταστάσεις ονομάζεται συναισθηματική πείνα.
Στον παρακάτω πίνακα απεικονίζεται ένας πρακτικός τρόπος να διαχωριστεί η βιολογική από την συναισθηματική πείνα βάση των χαρακτηριστικών τους.
Βιολογική πείνα | Συναισθηματική πείνα |
Αυξάνεται σταδιακά | Εμφανίζεται ξαφνικά |
Δεν υπάρχει επείγουσα αίσθηση βιασύνης | Παρουσιάζεται ως επείγουσα ανάγκη για κατανάλωση τροφής |
Συμβαίνει αρκετές ώρες ύστερα από ένα γεύμα | Δεν σχετίζεται με την ώρα που πέρασε από το τελευταίο γεύμα |
Εντοπίζεται στο στομάχι | Εντοπίζεται στο κεφάλι και στη σκέψη |
Είναι γενική( είναι σχετική με οποιοδήποτε τρόφιμο) | Εστιάζεται σε συγκεκριμένα τρόφιμα |
Σταματάει όταν το άτομο χορτάσει | Επιμένει να υπάρχει, ακόμη και αν το άτομο νιώθει χορτάτο |
Οδηγεί σε αίσθημα ικανοποίησης | Οδηγεί σε ενοχή και ντροπή |
Πίνακας: Διαφορές ανάμεσα στην βιολογική και στη συναισθηματική πείνα
Η αναγνώριση της πραγματικής πείνας προϋποθέτει καλλιέργεια της ικανότητας της αναγνώρισης των συναισθημάτων, εξάσκηση και διατροφική αγωγή
Κάρλος Στυλιανός
Διαιτολόγος Διατροφολόγος