Όταν ακούμε την λέξη αγνό το μυαλό μας πηγαίνει σε κάτι το καθαρό, το παρθένο. Ένα τρόφιμο συχνά χαρακτηρίζεται αγνό όταν είναι δικής μας παραγωγής με φυσικές μεθόδους, όταν προέρχεται από κάποιον γνωστό μας παραγωγό, ακόμα και όταν είναι από τον τόπο μας. Έτσι προκύπτει να έχουμε αγνό κρέας, σπιτικά αγνά αυγά, αγνό βούτυρο από δικό μας γάλα, ακόμα και σπιτικό κέικ, αγνό.
Από την άλλη μεριά υγιεινό εξ’ ορισμού είναι κάτι το οποίο προάγει την υγεία. Πρώτα απ’ όλα, ένα υγιεινό τρόφιμο δεν προκαλεί προβλήματα στην υγεία, αντίθετα, συμβάλει στην ομαλή λειτουργία του οργανισμού παρέχοντας ενέργεια σε συνδυασμό με θρεπτικά συστατικά. Επίσης, ένα τρόφιμο χαρακτηρίζεται ως υγιεινό όταν τα συστατικά του δεν είναι επιβαρυντικά για την υγεία.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα υγιεινού τροφίμου είναι τα φρούτα, τα οποία περιέχουν υδατάνθρακες, βιταμίνες και ιχνοστοιχεία. Ένα παράδειγμα ανθυγιεινού τροφίμου είναι η ζάχαρη η οποία παρέχει μόνο υδατάνθρακες και θερμίδες. Ένα υγιεινό συστατικό των τροφίμων είναι τα ακόρεστα (αχρησιμοποίητα) λιπαρά τα οποία βρίσκονται στις φυτικές τροφές και μπορούν να αξιοποιηθούν από τον οργανισμό. Αντίθετα, ανθυγιεινό συστατικό είναι τα κορεσμένα (χρησιμοποιημένα) λιπαρά τα οποία βρίσκονται σε όλα τα ζωικά προϊόντα. Αυτά ήταν πρώην ακόρεστα τα οποία λόγω της κατανάλωσής τους πρώτα από τα ζώα και μέσω αυτών από τον άνθρωπο δεν προσφέρουν απολύτως τίποτα θρεπτικό στον οργανισμό παρά μόνο θερμίδες ως λίπη, χοληστερόλη και γεύση.
Ένα λαχανικό που έχει παραχθεί στον δικό μας λαχανόκηπο με βιολογικές μεθόδους, είναι υγιεινό διότι παρέχει στον οργανισμό θρεπτικά συστατικά, αλλά και αγνό διότι γνωρίζουμε πλήρως τον τρόπο και τα συστατικά που χρησιμοποιήθηκαν για την παραγωγή του. Το ίδιο μπορεί να συμβαίνει με ένα φρούτο, ακόμα και με ένα δημητριακό, το οποίο παράγεται από άλευρα γνωστής τοπικής παραγωγής.
Υπάρχουν όμως τρόφιμα τα οποία μπορεί να είναι αγνά βάση του ορισμού που δόθηκε στην αρχή, αλλά να μην είναι υγιεινά.
Το κρέας και τα ζωικά προϊόντα (αυγά, γάλα, βούτυρο) μπορούν να είναι αγνά, αλλά κάποια από τα συστατικά τους να μην προάγουν την υγεία. Ο λόγος γίνεται για τα λιπαρά που περιέχουν και ιδίως τα κορεσμένα (χρησιμοποιημένα). Το ίδιο ισχύει και για τις διάφορες συνταγές ή προϊόντα που προκύπτουν από τα εν λόγω υλικά όπως ένα γλύκισμα ή ένα τυρί, το οποίο παρασκευάζεται από πλήρες γάλα, βούτυρο ή κρέμα γάλακτος. Η αφαίρεση του περιττού λίπους και η αποφυγή των κορεσμένων λιπαρών μπορεί να βελτιώσει την ποιότητα της διατροφής μας κάνοντας την πιο υγιεινή.
Όπως διαπιστώνουμε ένα τρόφιμο μπορεί να είναι αγνό αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι είναι και υγιεινό. Αναζητώντας και διαβάζοντας τις διατροφικές ετικέτες των τροφίμων, μπορούμε να ενημερωθούμε για την σύστασή τους σε υγιεινά και ανθυγιεινά συστατικά. Πρέπει να φροντίζουμε καθημερινά τον οργανισμό μας παρέχοντας του τα καλύτερα συστατικά για την προάσπιση της υγείας του και την ομαλή ανάπτυξη του.
Κάρλος Στυλιανός
Διαιτολόγος- Διατροφολόγος