Ίσως ο τίτλος για πολλούς να θεωρείται υπερβολικός διότι αρκετοί θα έλεγαν, τι είναι ένα ολόκληρο περιττό κιλό μπροστά στους στόχους που θέτει κανείς όταν ξεκινάει την προσπάθεια του για να αποκτήσει ένα υγιές φυσιολογικό βάρος.
Και όμως με τον όρο περιττό αναφερόμαστε σε ένα κιλό κορεσμένου-χρησιμοποιημένου λίπους, το οποίο έχει αποθηκευτεί στον οργανισμό με μοναδικό σκοπό να τον τροφοδοτήσει με ενέργεια όταν χρειαστεί. Θα μπορούσαμε να το παρομοιάσουμε με μία μεγάλη μπαταρία, η οποία θεωρητικά μπορεί να τροφοδοτήσει τον οργανισμό με ενέργεια για 4-5 ημέρες.
Χρειάζονται γύρω στις 8000 χιλιάδες περιττές θερμίδες (Kcal) για να αποθηκευτεί και καύσεις αντίστοιχων απαιτήσεων για να καεί.
Οι καύσεις προκαλούνται από τις ημερήσιες απαιτήσεις του οργανισμού για τις ζωτικές του λειτουργίες και από οποιαδήποτε φυσική δραστηριότητα (κίνηση, γυμναστική κλπ). Και στις δύο περιπτώσεις όταν η θερμιδική πρόσληψη από την τροφή δεν επαρκεί, ο οργανισμός αναγκάζεται να αναζητήσει ενέργεια από την αποθηκευμένη με σκοπό την κάλυψη των αναγκών του.
O οργανισμός ως μηχανή συνεχούς λειτουργίας, έχει ένα ελάχιστο ενεργειακό κόστος που χρειάζεται καθημερινά για την κάλυψη των ζωτικών του αναγκών. Αυτό καλείται βασικός μεταβολισμός και εξαρτάται από το φύλο, την ηλικία, το βάρος και το ύψος.
Στόχος είναι να καλύπτεται από την διατροφή η ενέργεια που απαιτείται για τις ζωτικές λειτουργίες του οργανισμού (Βασικός μεταβολισμός), και η οποιαδήποτε άλλη δραστηριότητα (φυσική δραστηριότητα) να χρησιμοποιεί την αποθηκευμένη ενέργεια για να βγει εις πέρας.
Ενεργειακό κόστος κοινών δραστηριοτήτων
Είδος άσκησης | Θερμιδικό κόστος/min | Θερμιδικό κόστος/ώρα |
Περπάτημα | 3 kcal/min | 180 kcal/h |
Κολύμπι | 4 kcal/min | 240 kcal/h |
Τρέξιμο | 6 kcal/min | 360 kcal/h |
Προπόνηση | 8 kcal/min | 480 kcal/h |
*Οι τιμές είναι ενδεικτικές και αναφέρονται στις ήπιες μορφές κάθε άσκησης
Πηγή: Διατροφή για υγεία, άσκηση και αθλητισμό (Χασαπίδου Μ. Φαχαντίδου Α., 2002)
Βάση του παραπάνω πίνακα για την καύση ενός περιττού κιλού θα χρειαστούν (8000/180=) 44 ώρες περπάτημα και σε διάστημα ενός μήνα (30 ημερών) αναλογεί (44/30=) 1,5 ώρα περπάτημα την ημέρα. Ανάλογα θα χρειαστούν 22 ώρες τρέξιμο και σε διάστημα ενός μήνα αναλογούν 40 λεπτά τρέξιμο την ημέρα. Και τέλος απαιτούνται 33 ώρες κολύμπι δηλαδή περίπου μία ώρα κολύμπι ημερησίως.
Στα πλαίσια μια ισορροπημένης διατροφής η οποία αναφέρεται σε 5-6 γεύματα ημερησίως, ο βασικός μεταβολισμός μπορεί να προσαρμοστεί και να σταθεροποιηθεί σε ένα καλό επίπεδο λειτουργίας. Κάθε δραστηριότητα στη συνέχεια συμβάλει στην καύση του αποθηκευμένου λίπους με άμεσα αποτελέσματα στην πορεία του βάρους.
Κύριος στόχος για την καύση ενός περιττού κιλού είναι η υιοθέτηση σταθερών διατροφικών συνηθειών και η ένταξη μιας οποιασδήποτε φυσικής δραστηριότητας ανάλογης έντασης των δυνατοτήτων του οργανισμού και του στόχου που τίθεται κάθε φορά.
Η μαθηματική σχέση που διέπει την πρόσληψη, την απώλεια και την διατήρηση του βάρους καλείται θερμιδικό ενεργειακό ισοζύγιο και εξηγεί την σχέση των προσλαμβανόμενων θερμίδων με τον βασικό μεταβολισμό (ΒΜ) και την Φυσική δραστηριότητα (ΦΔ).
Προσλαμβανόμενες θερμίδες (Kcal) = ΒΜ (Kcal) + ΦΔ (Kcal)- à Σταθερό βάρος
Προσλαμβανόμενες θερμίδες (Kcal) > ΒΜ (Kcal) + ΦΔ (Kcal)- à Αύξηση βάρους
Προσλαμβανόμενες θερμίδες (Kcal) < ΒΜ (Kcal) + ΦΔ (Kcal)-à Μείωση βάρους
Η ένταξη της φυσικής δραστηριότητας στον τρόπο ζωής μας είναι η ευκολότερη οδός για την ρύθμιση και την διατήρηση ενός φυσιολογικού βάρους. Προγραμματίστε έναν καθημερινό περίπατο σήμερα κιόλας και χαρείτε τα οφέλη που μπορεί να σας χαρίσει στην απώλεια τους ενός περιττού κιλού και όχι μόνο!
Κάρλος Στυλιανός
Διαιτολόγος Διατροφολόγος